توضیحات
دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد
پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته معارف‌اسلامی و اقتصاد(گرایش اقتصاد نظری)
«مفهوم شناسی اتراف در قرآن وحدیث و تحلیل پیامدهای اقتصادی اتراف در جامعه ایران ( از دهه ۱۳۲۰ به بعد)»
استاد راهنما:
دکتر سیدعدنان لاجوردی
استاد مشاور :
دکترحسین عیوضلو
دانشجو:
عمار خسروجردی
شهریور ماه ۱۳۹۰
چکیده
مفهوم شناسی اتراف در قرآن و حدیث وتحلیل پیامدهای اقتصادی آن در جامعه ایران (از دهه ۱۳۲۰ به بعد)
یکی از مفاهیم بسیار کلیدی قرآن‌کریم برای تحلیل شرایط ساختارهای اجتماعی، مفهوم اتراف است. خدای متعال، مترفین را عامل هلاکت جوامع، معرفی می‌کند. بنابراین اگر در جامعه‌ای، بسترها برای بروز اتراف و یا رفتارهای اترافی فراهم آید، آن جامعه در مسیر هلاکت حرکت خواهد کرد.
رساله حاضر، به تحلیل و بررسی مفهوم اتراف در قرآن و حدیث و تبیین پیامدهای اقتصادی بروز اتراف در جامعه ایران می‌پردازد.
در فصل اول به مقدمه و ضرورت طرح بحث، پرداخته‌شده‌است.
در فصل دوم به تحلیل شاخصه‌های مترفین پرداخته و به این جمع‌بندی رسیده‌ایم که بر اساس آیات قرآن، دنیاطلبی و در نتیجه غفلت از آخرت را باید به عنوان عامل اصلی بروز اتراف ورفتارهای اترافی، مد نظر قرار داد.
در فصل سوم، شاخصه‌های مترفین در داستان‌های قرآن، مورد تحلیل قرار گرفته‌است. آنچه را که باید مد نظر قرار داد این است که دنیاطلبی واطمینان به دنیا به عنوان شاخصه اصلی تمام امت‌هایی که هلاک شده‌اند، عامل اصلی تکذیب آیات الهی وهلاکت ایشان شده‌است. علاوه بر این فقدان تقوی و ترس از خدای تبارک وتعالی، علت بسیاری از فسادها در چنین جوامعی، بوده‌است. نکته کلیدی این است که در این فرآیند جریان مترفین، بستر دنیاطلبی را در جامعه، فراهم می‌آورد و شاخصه‌های جریان مترفین را می‌توان در تمامی‌این داستان‌ها، ملاحظه نمود.
در فصل چهارم، سعی شده‌است که با بررسی آیات قرآن‌کریم، برخوردهای مترفین با قرآن‌کریم و رسول بزرگوار اسلام، مورد تحلیل قرار بگیرد. در جمع‌بندی نهائی این فصل هم، به این نتیجه رسیدیم که دنیاطلبی و غفلت از آخرت، ریشه تمامی اتهاماتی بوده‌است که نسبت به قرآن و پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله والسلم ، مطرح شده‌است.
در فصل پنجم، بروز اتراف در جوامع دینی را مورد بررسی قرار داده و با استناد به آیات قرآن، امکان بروز اتراف در جامعه دینی را ثابت نموده‌ایم، چرا که امکان بروز دنیاطلبی به عنوان عامل ایجاد اتراف در هر جامعه‌ای، وجود دارد. ازسوی دیگر، جریان نفاق نیز، جریانی است که بسترساز بروز اتراف و شاخصه‌های مترفین در جامعه دینی است. بنی‌اسرائیل هم، جامعه‌ای دینی هستند که شاخصه‌های مترفین در میان ایشان بروز کرده‌است وبه عنوان یک نمونه، بیانگر امکان بروزمترفین در درون یک جامعه دینی است.
در فصل ششم، شاخصه‌های مترفین در احادیث، برررسی شده است و در این زمینه به خصوص بر موضوع اتراف در نهج‌البلاغه، تأکید گردیده‌است.
آنچه را که از جمع‌بندی این مباحث در تعریف مترفین، می‌توان ارائه کرد این است که
«مترفین، جریانی هستند که به واسطه اطمینان به دنیا وقدرت دنیایی خود، از یاد خدا وآخرت غافل شده‌اند و از فرامین الهی سرپیچی می‌کنند، و اگر در جامعه در جایگاهی قرار بگیرند که موردتبعیت باشند، بستر دنیاطلبی و غفلت از آخرت و یاد خدای متعال و فساد را در تمامی ابعاد آن اعم از اقتصادی وسیاسی و.. فراهم می‌آورند. ایشان همواره در برابر جریان حق ورهبری آن، قرار دارند وجامعه را درمسیر هلاکت سوق می‌دهند.»
در فصل پایانی رساله نیز، به تبیین پیامدهای اقتصادی اتراف در جامعه ایران پرداخته‌شده‌است. بر اساس جمیع مباحث در این فصل، علت بروز اتراف و رفتارهای اترافی در جامعه ایران، استفاده غلط از در آمدهای نفتی است که منجر به بروز فساد اقتصادی ودر نتیجه بروز اتراف و رفتارهای اترافی در جامعه ایران، شده‌است.
کلمات کلیدی: اتراف، مترفین، فساد، دنباطلبی، آخرت
العنوان: دراسه مفهوم الإتراف فی القرآن الکریم والروایات وتحلیل تبعاته الاقتصادیه فی المجتمع الإیرانی (منذ سنه ۱۳۲۰ الشمسیه ه.ش)
الباحث:عمارخسروجردی
الأستاذ المشرف: الدکتور سید عدنان لاجوردی
الأستاذ المساعد: الدکتور حسین عیوضلو
الفرع الدراسی: الدراسات الإسلامیه والاقتصاد
الخلاصه:
إن من أهم مصطلحات القرآن الکریم لتحلیل ظروف الهیاکل الاجتماعیه، هو مفهوم الإتراف. لقد عرف الله سبحانه الاتراف سببا لهلاک المجتمع، ولذلک إذا فتحت المجالات فی مجتمع لظهور الإتراف أو السلوکیات الإترافیه، یسیر ذلک المجتمع فی مسیر الهلاک.
تقوم هذه الأطروحه بتحلیل ودراسه مفهوم الإتراف فی القرآن والروایات وبیان التبعات الإقتصادیه لظهور الإتراف فی المجتمع الإیرانی.
و قد ذکر المقدمه و بیان ضروره هذا البحث فی الفصل الأول. وفی الفصل الثانی حللنا مؤشرات المترفین والنتیجه‌الحاصله أنه بناء علی الآیات القرآنیه، نستطیع أن نعتبر طلب الدنیا وبالتبع الغفله عن الآخره السبب الرئیس لظهور الإتراف والسلوکیات الإترافی.
وفی الفصل الثالث قمنا بدراسه مؤشرات المترفین فی القصص القرآنیه و النقطه الملفته هی أن طلب الدنیا والإطمئنان بها، هو المؤشر الرئیس لجمیع الأمم المهلکه، وهو السبب الرئیس لتکذیب الآیات الإلهیه من قبل المکذّبین وهلاکهم. وأیضاً عدم وجود التقوی والخوف من الله تبارک وتعالی، کان سبب کثیر من المفاسد فی مثل هذه المجتمعات. والنقطه المفتاحیه فی هذه العملیه هی أن تیار المترفین سعی فی تحقیق طلب الدنیا علی صعید المجتمع ، ویمکن ملاحظه مؤشرات تیار المترفین فی کل هذه القصص.
ولقد حاولنا فی الفصل الرابع أن نحلل موقف المترفین تجاه القرآن الکریم والنبی الأعظم صلی‌الله علیه و آله والسلم عبر دراسه آیات القرآن الکریم. و فی نهایه الفصل، وصلنا إلی هذه النتیجه أن اساس کل الإتهامات المطروحه ضد رسول الله صلی‌الله علیه وآله والسلم طلب الدنیا والغفله عن الآخره.
واهتم الباحث فی الفصل الخامس بدراسه ظهور الإتراف فی المجتمعات الدینیه وإثبات إمکان وقوع هذه‌الظاهره، فی المجتمع الدینی، استناداً إلی الآیات القرآنیه، لأنه یوجد إمکان ظهور ظاهره طلب الدنیا کسبب لإیجاد الإتراف فی کل مجتمع. من جهه أخری، یمهد تیار النفاق الأرضیه لظهور الإتراف ومؤشرات المترفین فی المجتمع الدینی و قد کان لبنی إسرائیل مجتمع دینی ظهرت فیه مؤشرات المترفین وهذا خیر دلیل یبین إمکان ظهور طیقهالمترفین فی مجتمع دینی.
فی الفصل السادس تم دراسه مؤشرات المترفین فی الروایات، مع التأکید علی دراسه مفهوم فی نهج البلاغه.
وخلاصه لهذا البحث، یمکن تقدیم التعریف التالی للمترفین کالتعریف النهائی:
«إن الإتراف تیار یغفل عن ذکر الله وذکر الآخره ویعصی الأوامر الإلهیه، اعتماداً علی الدنیا وقدراته فیها، وإن حصل المترفون علی منصب مطاع فی المجتمع، یوفرون الأرضیه لتوسعه طلب الدنیا والغفله عن الآخره وذکر الرب المتعال وینشرون الفساد فی کل أبعاده الإقتصادیه والسیاسیه و… . یقف المترفون دائماً بوجه تیار الحق وقیادته ویسوق المجتمع فی طریق هلاکه.»
وفی الفصل النهائی للأطروحه، تم بیان التبعات الإقتصادیه للإتراف فی إیران. واستناداً لجمیع المباحث المطروحه فی هذا الفصل، فقد تبین ان الإستفاده السیئه للإیرادات النفطیه هی السبب الرئیس لظهور الإتراف والسلوک الإترافی فی المجتمع الإیرانی والتی أدت إلی ظهور المفاسد الاقتصادیه.
المصطلحات الرئیسه: الإتراف، المترفون، الفساد، طلب الدنیا، الآخره
Abstract:
One of the key concepts of Holy Quran for analysis of social structures` terms is Etraf. The Almighty Allah introduces Motrefin as agent of societies` destruction. Therefore, society will be destructed if the basis of Etraf and its behaviors are provided in a society. The paper analyzes the concept of the Etraf in Holy Quran and Hadith and also surveys the economic consequences of the Etraf outbreak in Iranian society.
The first chapter introduces the subject generally. The second chapter deals with Motrafin`s characteristics and finds out that mammonism and negligence towards the afterlife should be considered as the main reason of outbreak of Etraf and its behaviors. In the third chapter the characteristics of Motrafin in stories of Quran will be analyzed. Mammonism and the trust in the worldly life should be considered as the main characteristics of all destructed Ummah and also the deny of the divine revelations. It should be added that the lack of piety and fear towards the Almighty Allah are the main reason of many corruptions in these societies. The key point is that the Motrafin provides the basis of mammonism in the world and we can see characteristics of Motrafin in all Quranic stories.
In the fourth chapter the behavior of Motrafin towards the Holy Quran and the holy Prophet (PBUH) is analyzed within the verses of Holy Quran. In closing, we find out that mammonism and negligence towards the afterlife is the main root of their all charges towards the holy Prophet (PBUH) and Holy Quran. In the fifth chapter, the outbreak of Etraf in religious societies is surveyed and we affirm that the possibility of Etraf outbreak in religious societies exists because of the possibility of mammonism as the agent of Etraf in any society. The dissension also considered the basis of Etraf. Society of Children of Israel is the sample of religious society which manifested the characteristics of Etraf amongst that society and the reason of possibility of outbreak of Etraf in religious society. In the sixth chapter the characteristics of Motrafin is studied within Hadith and also are the concepts in Nahj al-Balagha are emphasized.
Based on the ongoing issues we can define Motrafin as follow:
“Those who forget Allah and the afterlife for their trust to the world , their ability and power and disobey the divine commands; and if they have any authority and opportunity in society, provide basis of mammonism, negligence towards Allah, the afterlife and corruption in all aspects of society like economy and politics. They always stand against the truth and the way to it and lead the society to destruction”.In the final chapter the economic consequences of the Etraf in Iranian society is studied. Based on the stated remarks we conclude that wrong and incorrect use of oil incomes is the main reason of Etraf outbreak and its logical behavioral consequence: the economic corruption.
Keywords: Etraf, Motrafin, corruption, mammonism, Afterlife.
Imam Sadiq University
Continuous M.A
Faculty of Islamic studies and Economics
The study of the concept of Etraf in holy Quran and hadith and analysing it,s economic consequences in the society of Iran (since the 1320 ,s)
Ammar khosrogerdi
Supervisor:
Dr. Seyyed Adnan Lajevardi
Advisor:
Dr.Hossein Eivazlou
September ۲۰۱۱
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.