توضیحات
دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
دانشکده معارف اسلامی و مدیریت
پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد رشته معارف اسلامی و مدیریت
گرایش مدیریت مالی
طراحی شرکت تعاونی قابل‌عرضه در بورس بر اساس فقه امامیه
استاد راهنما: دکتر احمد شعبانی
استاد مشاور اول: حجت‌الاسلام دکتر احمدعلی یوسفی
استاد مشاور دوم: دکتر علی صالح‌آبادی
دانشجو: محمدهادی حبیب‌اللهی
شهریور ۱۳۹۳
چکیده
بخش تعاون به‌عنوان یکی از بخش‌های اقتصاد در اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ذکرشده است. بر همین اساس شرکت‌های تعاونی متعددی در کشور شکل‌گرفته و فعالیت می‌کنند. بااین‌حال شرکت‌های تعاونی با مشکلاتی مواجه هستند که برخی از آن‌ها به ساختار درونی شرکت‌ها برمی‌گردد. لذا امروزه در دنیا شاهد شکل‌گیری انواع تعاونی‌های نوع جدید هستیم که با تغییر ساختار خود سعی در رفع برخی مشکلات خود نموده‌اند. یکی از انواع تعاونی‌های نوع جدید، تعاونی‌های سهامی هستند. بر همین اساس این پایان‌نامه به این مسئله پرداخته که چگونه یک تعاونی می‌تواند سهام خود را در بورس عرضه کند، ولی همچنان به اصول تعاون پایبند باشد. برای این کار تجربه کشورهای مختلف بررسی شد و انواع مدل‌های تعاونی نوع جدید موردمطالعه قرار گرفت و مدل نهایی استخراج شد. این مدل شامل سه رکن اصلی ذینفعان، حقوق ذینفعان و نوعی سهام خاص است. ذینفعان شرکت به دو گروه سرمایه‌گذاران خارجی و اعضا تقسیم می‌شوند که همه ذینفعان دارای حق رأی مساوی هستند و اعضا و ذینفعان به میزان فعالیت سودآور خود در سود نهایی سهیم هستند. سهام این شرکت در بورس عرضه می‌شود و دارندگان آن مالکان مشاع شرکت هستند. با توجه به تعریف روابط جدید حقوقی، عنوان شرکت “شبه تعاونی قابل‌عرضه در بورس” برای این شرکت مطلوب‌تر است. درنهایت مدل استخراج‌شده، بر اساس فقه امامیه موردبررسی قرار گرفت و بدین نتیجه رسیدیم که به‌کارگیری این مدل ازلحاظ شرعی بلامانع است.
العنوان: تصمیم شرکات تعاونیه القابله للعرض فی البورصه وفقاً للفقه الإسلامی
الباحث: محمدهادی حبیب‌اللهی
الأستاذ المشرف: الدکتور أحمد شعبانی
الأستاذ المساعد الاول: الدکتور احمدعلی یوسفی
الأستاذ المساعد الثانی: الدکتور علی صالح‌آبادی
الفرع الدراسی: الدراسات الإسلامیه والإداره
الخلاصه:
اعتبر القطاع التعاونی واحداً من قطاعات الاقتصاد فی الماده ۴۴ من دستور جمهوریه إیران الإسلامیه. وبناء علیه، قد تم تشکیل عده تعاونی‌ات فی إیران. ومع ذلک، تواجه المؤسسات التعاونیه مشاکل عدیده، بعض‌ها یعود إلی الهیکل الداخلی للشرکه. ولذلک فإنّ العالم الیوم یشهد تطویر أنواع جدیده من التعاونیات آلتی قد تغیرت بنیتها لحل بعض المشاکل الخاصه بها.
تتناول هذه الأطروحه مسأله أنه کیف یمکن لشرکه تعاونیه أن تعرض سهام فی البورصه ولا تزال تلتزم بمبادئ التعاونیه. وللقیام بذلک تمت دراسه تجارب مختلف البلدان وأنواع النماذج الجدیده للتعاونیه، وتم الحصول علی النموذج النهائی. ویتکون هذا النموذج من ثلاث رکائز أساسیه: المستفیدین، حقوق المستفیدین وأسهم الشرکه، حیث ینقسم المستفیدون إلی المستثمرین والأعضاء، وجمیع المساهمین لدیهم حقوق تصویب متساویه. والأعضاء والمستثمرون یساهمون فی الربح النهائی حسب نشاطاتهم المربحه. وسیتم عرض أسهم الشرکه فی البورصه والحاملون لهذه الأسهم (المساهمین) یصبحون مالکی الشرکه بشکل مشاع. ووفقاً لتعریف العلاقات الجدیده القانونیه، عنوان “شبه تعاونیه القابله للعرض فی البورصه” هو عنوان أکثر ملاءمه لهذه الشرکه. وأخیراً درسنا النموذج المستخرج علی أساس فقه الإمامیه وبالتالی استنتجنا أن تطبیق هذا النموذج هو جائز فی الشریعه الإسلامیه.
الکلمات الأساسیه: التعاون، الشرکه التعاونیه، شرکه المساهمه، سوق الأوراق المالیه
Abstract
Cooperative sector is mentioned as one of the sectors of the economy in the Article 44 of the constitution of the Islamic Republic of Iran. Accordingly, many cooperatives are formed and operated in the country. However, cooperatives are faced with problems, some of which date back to the internal structure of the company. So the world today is witnessing the development of new types of cooperatives that are trying to solve some problems through changing their structure. Investor-Share Cooperation is one of the new generation models. This thesis focuses on the issue that, how a cooperative can offer its shares in the stock market, but still adheres to cooperative principles. For doing this, we describe and analyze the different new generation models and we use the results to design the model. Our model has three important components: Take holders, the rights and preferred stock. Members and investors (take holders) have one voting right and they contribute to the ultimate benefit of its profitable activities. The share of this company will publish in market and the shareholders of the company are joint owners. According to the new legal relationship, a “pseudo investor-share cooperation” for the company is more favorable. At the end, we checked out the model with Shi’a jurisprudence and in conclusion the application of this model is permissible in Shariah.
Keywords: Cooperate, Cooperative company, Corporation, Stock market, Securities exchange
Imam Sadiq(a.s) University
Faculty Of Islamic Study and Management
Continuous M.A Islamic Studies and Financial Management
The design of investor-share cooperation based on Shi’a jurisprudence
Supervisor:
Dr Ahmad shaabani
Advisors:
Dr Ahmad Ali Yousefi
Dr Ali Saleh abadi
Student:
Mohammad Hadi Habibollahi
SUMMER 2014
