پایان‌نامه: بازاریابی شبکه‌ای از منظر حقوق و فقه امامیه

توضیحات

دانشکده معارف اسلامی و حقوق

پایان نامه کارشناسی ارشد

گرایش حقوق خصوصی

بازاریابی شبکه‌ای از منظر حقوق و فقه امامیه

استاد راهنما:

دکتر ربیعا اسکینی

استاد مشاور:

حجت الاسلام محمود زنجانی

دانشجو:

مهدی همتی

اسفند ۱۳۸۹

چکیده

با توجه به اینکه بازاریابی شبکه‌ای، پدیده ای است که موجب حذف واسطه‌های متعدد و نیز کاهش چشمگیر قیمت کالا می‌شود، پدیده‌ای ارزشمند می‌باشد. ولی چنانچه شاهدیم، در عمل ما با دو نوع بازاریابی شبکه‌ای مواجه هستیم. نخست بازاریابی شبکه‌ای صححیح و قانونی و دیگری که بازاریابی شبکه ای ناسالم و غیرقانونی (موسوم به طرح‌های هرمی) است که اکثریت قریب به اتفاق شرکت‌های موجود به نوع دوم این بازاریابی اشتغال دارند که غیرقانونی و ناسالم است. طرح‌های هرمی به اسم بازاریابی شبکه‌ای در اقسام و عناوین مختلفی فعالیت می‌کنند، و این در حالی است که این طرح‌ها دارای آثار مخرب و تبعات بسیاری می‌باشند. نظر به اینکه با منع نمودن افراد یک جامعه از طرح‌های هرمی بدون آگاهی بخشی ، نتیجه‌ای جز حریص‌تر شدن آنها در اصرار بر عمل خود، نخواهد داشت و نیز به دلیل نامشروع بودن طرح‌های هرمی که با ظاهر بازاریابی شبکه‌ای جلوه می‌نمایند، نباید یکسویه نگریست و نمی‌توان خود و دیگران را از منافع مشروع بازاریابی شبکه‌ای محروم نمود فلذا با در نظر گرفتن ملاک‌هایی که در این پایان‌نامه مطرح می‌گردد می‌توان علاوه بر نائل آمدن به شناخت درستی از بازاریابی شبکه‌ای و طرح‌های هرمی، نوع صحیح و قانونی بازاریابی شبکه‌ای را از طرح‌های هرمی تمییز داد و آن را جایگزین مناسبی برای طرح‌های هرمی، معرفی نمود.

شناخت یک طرح هرمی از یک طرح بازاریابی شبکه‌ای صحیح به گونه‌ای است که به دلیل تعدد اقسام و عناوین آن در بسیاری از موارد نیاز به بررسی علمی و دقیق یک طرح، جهت بازشناسی آن از یک طرح هرمی می‌باشد.

هر یک از این اقسام، شرایط مختلفی دارند که در مورد حکم هر حالت ضمن بررسی نظرات حقوقدانان و فقها، سعی در تبیین درست مسئله و نیل به نتیجه مشخص گردیده است.

این پایان‌نامه در سه بخش تدوین شده است. در بخش اول به کلیات که شامل تعریف اصطلاحات مهم و تعیین محدوده بحث است پرداخته‌ایم و در بخش دوم بازاریابی شبکه‌ای صحیح را بررسی کرده‌ایم. در بخش سوم به بررسی طرح‌های هرمی، پرداخته‌ایم.

واژگان کلیدی: بازاریابی، بازاریابی شبکه‌ای، طرح هرمی، جذب سرمایه، دلالی

العنوان: التسویق الشبکی فی القانون الإیرانی والفقه الإمامی

الفرع الدراسی: المعارف الإسلامیه والقانون الخاص

الأستاذ المشرف: ربیعا إسکینی

الأستاذ المساعد: محمود جمال الدین زنجانی

الباحث: مهدی همتی

الخلاصه

یعتبر التسویق الشبکی ظاهره هامه لأنه یساهم فی إزاله العدید من الوسطاء کما یساعد علی الانخفاض الکبیر فی سعر البضائع علماً بأننا نری هناک بالفعل نوعین من التسویق الشبکی. الأول التسویق الشبکی و هو عمل قانونی بامتیاز والآخر التسویق الشبکی غیر القانونی (المسمی بالأنظمه الهرمیه) حیث تعمل غالبیه الشرکات الموجوده علی أساس هذا التسویق اللاشرعی وغیر القانونی.

والأنظمه الهرمیه تواصل نشاطها تحت قناع التسویق الشبکی ولها قوالب وعناوین مختلفه. هذا وأنها تجلب مضاعفات وتداعیات خطیره، و بالنظر إلی أن منع أفراد المجتمع من الالتحاق بالأنظمه الهرمیه دون توعیتهم لایؤدی إلا إلی إصرارهم علی القیام بهذا الأمر وبما أن الأنظمه الهرمیه غیر القانونیه تبدو وکأنها تعمل علی أساس التسویق الشبکی فی حین أنها لیست کذلک، لا یجب أن ننظر إلی هذه القضیه من جانب واحد کما لا یمکن أن نحرم أنفسنا والآخرین عن فرص الدخل المشروعه للتسویق الشبکی.

لهذا بالنظر إلی المعاییر التی کشفت عنها هذه الأطروحه، یمکن تقدیم رؤیه صحیحه عن التسویق الشبکی والأنظمه الهرمیه و التمییز بین التسویق الشبکی القانونی و الشرعی و بین الأنظمه المذکوره و إحلال الأول محل الثانی.

و بما أن التسویق الشبکی له أنواع مختلفه فالتمییز بین النظام الهرمی و بین التسویق الشبکی القانونی فی کثیر من الحالات بحاجه إلی دراسه علمیه عمیقه لنوع واحد من التسویق الشبکی من أجل تمییزه من النوع الهرمی.

فلکل من هذه الأنواع ظروف مختلفه بحیث تم دراسه رؤیه الحقوقیین و الفقهاء حول کل نوع و من ثم  تحدید الموضوع بشکل صحیح لنحصل بعده علی النتائج.

و ﺗﺘﺄﻟﻒ الأطروحه ﻣﻦ ﺛﻼﺛﺔ أﻗسام. و فی القسم الأول حددنا النطاق العام و هو یشمل تعریف المصطلحات الهامه و تحدید نطاق الدراسه، و فی القسم الثانی قمنا بدراسه التسویق الشبکی القانونی، فی ‌القسم الثالث درسنا الأنظمه الهرمیه.

الکلمات الأساسیه: التسویق، التسویق الشبکی، الأنظمه الهرمیه،جذب الاستثمارات، سمسره.

Abstract

Network marketing has omitted the intermediaries and reduced the cost of products and services. In practice, there are two types of network marketing, one legal and the other illegal (pyramid marketing) Most companies are applying the second type of marketing, which is illegal and non-constructive. Pyramid schemes are in place in many ways in the name of network marketing, having many destructive effects and consequences. On the one hand, discouraging people from such activities would not take effect without providing sufficient insights. On the other hand, illegal pyramid plans disguise themselves as network marketing plans. Therefore, it is important to have an unbiased view and make use of the legal benefits of network marketing while avoiding the bad effects of pyramid initiatives. This thesis provides factors that help in understanding the concept of network marketing and distinguish between the legal form of network marketing and the illegal one.

There are many types of network marketing in place. Therefore, differentiating between a pyramid scheme and a legal network marketing is difficult and requires accurate and scientific scrutiny. Each type of network marketing has its own conditions, for which the jurisprudents’ and lawyers’ viewpoints are studied in this thesis, attempting to illustrate the issue and have a proper conclusion.

The study has been organized around three major titles. The first section includes the definition of important terms and determination of the scope. In the second part, characteristics of legal network marketing are studied. Finally, in the third part, pyramid marketing plans are dealt with.

Keywords

Marketing, Network Marketing, Pyramid plan, Capital Absorption, Agency.

Imam Sadiq University

Faculty of Islamic studies & Law

A thesis presented for the Degree of Master of Art in Law

Network Marketing From the Perspective of Law and Jurisprudence Imamiye

Supervisor:

Dr. Rabia Eskini‎

Adviser:

Hojjat al-Islam Mahmoud Zanjani

Student:

Mahdi Hamati

March 2010