پایان‌نامه: اخلاق کسب‌وکار در بازار تهران از منظر اقتصاد اسلامی و ارائه توصیه‌های سیاستی

توضیحات

دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد
پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد
اخلاق کسب‌وکار در بازار تهران از منظر اقتصاد اسلامی و ارائه توصیه‌های سیاستی
استاد راهنما: دکتر محمدجواد شریف‌زاده
استاد مشاور: دکتر حسن کیائی
دانشجو: داوود محمدی
خرداد ۱۳۹۴
چکیده
اخلاق کسب و کار که سابقه‌ی آن به مراتب بیشتر از سابقه‌ی علم اقتصاد است مساله ایست که از دیرباز دغدغه بسیاری از متفکرین بوده و همین امر باعث آن شده که محققان به این موضوع پرداخت ویژه‌ای داشته باشند. بسیاری از علمای اخلاق، فلاسفه، اقتصاد دانان و عالمان علوم اجتماعی به این مساله توجه خاصی داشته‌اند ولذا در این باره مطالب فراوانی از سوی ایشان به رشته‌ی تحریر درآمده است. در این میان کشور ما هم از این قاعده مستثنی نبوده است و در زمینه اخلاق کسب و کار مطالب خوبی از سوی صاحب نظران اراده شده است اما متأسفانه اغلب این کارها رویکرد تئوریک داشته و از قالب مباحث نظری فراتر نرفته اند. پژوهش پیش رو در عین اینکه مباحث نظری را مد نظر قرار داده است، به کار میدانی هم التفات ویژه داشته و تلاش کرده که واقعیت‌های موجود را به تصویر بکشد.
در این پژوهش پس از بیان مقدمات، در دو فصل مجزا به مباحث نظری اخلاق کسب و کار در دو ساحت اسلام و غرب پرداخته است و احادیث و روایات معصومین و نظریات اندیشمندان اسلام و غرب را به حد کفایت مورد بررسی قرار داده است. پس از این بررسی و گزینش مهماتی در مساله اخلاق کسب و کار، پرسشنامه‌ای تدوین شده است که محور کار میدانی قرار گرفته و ۲۵۰ پژوهش میدانی ناظر به این پرسشنامه در بین کسبه تهران صورت پذیرفته است.
در فصل چهارم از این پایان نامه با تحلیل‌های آماری و آزمون خی دو پیرسون و فیشر، تحقیقات میدانی مورد بررسی قرار گرفته تا میزان پایبندی کسبه امروز به اخلاقیات اسلامی کسب و کار به طور دقیق ارزیابی شود. در این فصل گزارش مبسوطی از برآیند‌های آماری ارائه شده است که به روشنی اثبات فرضیه را به تصویر میکشد و نشان می‌دهد که در اغلب مولفه‌های کسب و کار اسلامی، نسل جدید کسبه دچار تنزل شده‌اند و التزامشان به اخلاقیات اسلامی کم رنگ تر شده است.
بالاخره اینکه در فصل پنجم، به ارائه‌ی مختصری از توصیه‌های سیاستی پرداخته شده است که بیان می‌کند برای بهبود اخلاقیات در فضای کسب و کار چه راه کار‌هایی باید اتخاذ شود تا کسب و کار در بین کسبه به شرایط مطوب باز گردد..
واژگان کلیدی: اخلاق کسب و کار، بازار تهران، مؤلفه‌های اخلاقی.

العنوان: اخلاقیاتالتجارهفیبازارالطهرانمنرویهالاقتصادالاسلامیوتقدیمالمقترحاتالاستراتجیه
الأستاذ المشرف: الدکتور محمدجواد شریف‌زاده
الأستاذ المساعد: الدکتور حسن کیائی
الباحث: داوود محمدی
الفرع الدراسی: الدرسات الإسلامیه و الإقتصاد
المُلخّص:
أخلاقیاتالتجارهالتیتاریخهاأقدممنتاریخعلمالاقتصاد،هیمسالهفیأذهانالعلماءالمتقدمینمنذزمنبعیدولذلکفقدرکزواعلیهاکثیراًحتیالآن،حیثلاحظکثیرمنعلماءالأخلاقوالفلاسفهوالاقتصادیونوعلماءالعلومالاجتماعیههذهالمسألهملاحظهخاصه،ولهذاتوجدالمکتوباتالکثیرهحولهذاالموضوع. ولمیکنبلدنااستثناءًامنبینالبلدان،ولذلکهناکالمکتوباتالمتعددهمنجانبأساتذتناالإیرانیینفیهذاالإطارولکنمعالأسفالشدیدکثیرمنهذهالأبحاثذاتاتجاهنظریولمتکنلهافاعلیهفیالرؤیهالعملیه.
فیهذهالدراسهلاحظناالأبحاثالنظریهوإلیجانبذلکمااستهترنابالأبحاثالعملیه،ولذلکخصصناقسممنهذهالدراسهبدراسهمیدانیهتزیحالستارعنالحقائقالموجودهفیسوقطهران. وبعدأنذکرناالمقدمهتناولنافیفصلینالبحوثالنظریهفیأخلاقالتجارهمنالرؤیهالإسلامیهوالغربیه،وقمنابذکرالاحادیثوالروایاتمنالمعصومینونظریاتالمتفکرینالإسلامیینوالغربیینقدرالکفایه. ثمدرسناالاستطلاعالشامللأسئلهوجّهناهاإلیمئتینوخمسینتاجراً. وفیالفصلالرابععبرالتحلیلاتالإحصائیهواختبارخیمزدوجبیرسونوفیشر،تناولنانتائجالدراساتالمیدانیهکینقدراهتمامالتجاربالأخلاقالإسلامیهفیالکسب. وأعطینافیهالتقریراتالموسعهالتیتبینأنالدراسهتثبتالفرضیهالتیقدمناهافیالبدایه،لأنفیکثیرمنالجهاتشاهدناأنالتزامالمتأخرینمنالتجاربالأخلاقیاتالإسلامیههوأقلمنالمتقدمین. وأخیراًفیالفصلالخامسقدمنامقترحاتاستراتیجیهبالاختصارتبینالمناهجالتیتساعدنافیهذهالمسألهکیتتحسنأخلاقالتجارهوتقتربمنالأخلاقالمنشودهالتیکانتموجودهفیالزمنالقدیم.
الکلمات الدلیله: أخلاق التجاره، سوق طهران، الأخلاق فی التجاره

Abstract
Business ethics that its history is far more than the history of economics is a subject that thinking about it is one of the most important issues for most of the thinkers. This subject caused the researchers to address related studies. Many ethic scholars, philosophers, economists and social scientists have paid special attention to this issue, then many things have been written about it. In the meantime, our country has not been an exception in the field of business ethics and good contents are written by them. Unfortunately, most of these things have not gone beyond the theoretical approach and the theoretical framework. While this research considers theoretical issues, it also tries to express realities by fieldwork in Tehran Bazar.
In this study, after the expression of premises, in two separate chapters we spoke about theoretical issues of business ethics in the field of Islam and the West and we considered the Islamic verses in this subject sufficiently. After the evaluation and selection of important issues in the business ethics, a questionnaire has been developed that was the base of fieldworks and 250 related research studies have been done on this questionnaire among Tehran businesses.
In the fourth chapter of this thesis with statistical analysis using Pearson’s Chi-square test and Fisher, the shopkeeper commitments to business ethics were analyzed. In this chapter, the statistical report states that the hypothesis is proved because in most of the components commitment to Islamic morals is less than the past. Finally, in chapter 5, recommendations are provided about solutions which should be followed to improve business ethics among shopkeepers.
Keywords: Bazar, Business ethics, Shopkeepers, Islamic morals

Faculty of Islamic studies and Economics
Continuous M. A, Islamic studies and Economics
Evaluating Business Ethics in Tehran’s bazar According to Islamic Economic Principles
Supervisor:
Dr. Mouhamad Javad Sharifzadeh
Advisor:
Dr. Hasan Kiyaee
Student:
Davood Mouhamadi
JUNE2015