حکمت متعالیه: تحقق فلسفه اسلامی، استاد یزدان‌پناه

باسمه تعالی

این دوره شامل ۶۸۱ فایل صوتی است. حجم تقریبی فایل ها ۱۲ گیگابایت است.

فایل های موجود در ویدرس برای این دوره آموزشی

از فایل صوتی ۱ تا ۶۸۱ ( از سال ۸۶ تا ۹۸)

این درس را حضرت استاد یزدان‌پناه از سال تحصیلی ۸۷-۱۳۸۶ آغاز فرموده‌اند و تا کنون ادامه یافته است.

معرفی درس حکمت متعالیه

این درس در نظام کلی خود دارای دو بخش است: الف) کلیات و مباحثی کلان در باب فلسفه و حکمت متعالیه؛ ب) نظام حکمت متعالیه
در بخش نخست قرار بر این بوده و هست که مباحث کلان و کلیاتی لازم برای درک درست و عمیق حکمت متعالیه عرضه شود و پس از آن، مباحث حکمت متعالیه به‌گونه‌ی نظام‌مند و با توجه به تمام آثار صدرالمتألهین عرضه شود. بخش دوم درس هنوز آغاز نگشته است.
نظام بخش اول درس چنین است:

مقام اول: مختصات حکمت متعالیه ( ۴۴ جلسه)

استاد در سال نخست درس (۸۷-۱۳۸۶: ۴۴ جلسه)، پس از پرداختن به زندگی‌نامه‌ی علمی ملاصدرا، به بیان پنج مختصه‌ی حکمت متعالیه پرداختند: ۱) فلسفی بودن؛ ۲) وجودی بودن؛ ۳) روش اشراقی-بحثی؛ ۳) هضم آموزه‌های اسلامی در حکمت متعالیه؛ ۴) هضم آموزه‌های عرفان نظری در حکمت متعالیه
مقام دوم: هویت فلسفه اسلامی
در این مقام نسبت فلسفه‌ی اسلامی با دین بررسی می‌شود. پرسش اصلی این مقام این است که وجه اسلامی بودن فلسفه‌ی اسلامی چیست؟ به بیانی دیگر، فلسفه‌ی دوره‌ی اسلامی چه نسبتی با دین اسلام دارد؟
مباحث این مقام در دو بخش کلی عرضه شده است:

🔷 الف) امکان فلسفه‌ی اسلامی
استاد در این بخش معیار اسلامی بودن فلسفه را مطرح کردند. پس از روشن شدن معنا و معیار اسلامی بودن فلسفه‌ در مقام نظر، وارد در بررسی اسلامی بودن فلسفه در مقام تحقق خارجی شدند. بنابراین بخش بعدی بحث، که بسیار مفصل پی‌گیری شده است، تحقق فلسفه‌ی اسلامی است.

🔷 ب) تحقق فلسفه‌ی اسلامی
استاد در این بخش، تحقق فلسفه‌ی اسلامی را در آثار مهمترین فیلسوفان دوره‌ی اسلامی پی گرفتند و بحث را بر اساس آثار و اندیشه‌های این فیلسوفان سامان دادند:
۱)‌ ابویعقوب کندی ۲) ابونصر فارابی ۳) ابن‌سینا ۴) ابوحامد غزالی ۵) ابن‌رشد ۶) ابن‌طفیل ۷) شیخ اشراق ۸) عین‌القضات همدانی ۹) مکتب عرفانی ابن‌عربی (به‌اختصار) ۱۰) فخرالدین رازی ۱۱) خواجه‌نصیرالدین طوسی ۱۲) ابن‌تیمیه ۱۳) محقق دوانی ۱۴) میرداماد ۱۵) ملاصدرا
در سال دوم درس، به امکان فلسفه‌ی اسلامی و تحقق فلسفه‌ی اسلامی تا بخشی از مباحث مربوط به شیخ اشراق پرداخته شد.
در سال سوم، ادامه‌ی تحقق فلسفه‌ی اسلامی در اندیشه‌ی شیخ اشراق پی گرفته شد. آخرین بحث این سال، اندیشه‌های ابن‌تیمیه بود. به اندیشه‌های وی از آن جهت توجه شد که او مهم‌ترین شخصیت در نحله‌ی اهل حدیث و ظاهرگرایان است؛ چنان‌که فخر رازی از شخصیت‌های بسیار مهم متکلمان اشعری است.
در سال چهارم، تحقق فلسفه‌ی اسلامی در اندیشه محقق دوانی، میرداماد و ملاصدرا پی‌گیری شد.
از سال پنجم تا کنون، یعنی سال نهم این درس، تحقق فلسفه‌ی اسلامی در اندیشه و آثار صدرالمتألهین مورد بحث و بررسی بوده است. استاد به تحقق فلسفه‌ی اسلامی در حکمت متعالیه به‌تفصیل پرداخته‌اند.

بنابراین تا کنون دو دسته از مباحث کلان مربوط به حکمت متعالیه بررسی شده است. استاد در جلسات آغازین سال نخست، این مباحث را نیز جزو مباحث کلان و بایسته‌ی پرداختن دانسته‌اند:
عقل دوره‌ی اسلامی؛ فلسفه و حیات معنوی؛ منابع حکمت متعالیه؛ پیروان صدرا و دسته بندی آنها؛ منتقدان صدرا و حکمت متعالیه؛ کتابشناسی توصیفی ملاصدرا

 دروس سال ۹۷-۹۶ از جلسه ۵۸۶ تا ۶۰۰